W dniu 24 maja 2023r. w Brukseli odbyło się posiedzenie Komitetu Handlu i Gospodarki EDA, w którym udział wziął przedstawiciel Polski oddelegowany przez ZPPM. Udział przedstawiciela w posiedzeniu był dofinansowany ze środków Funduszu Promocji Mleka.

Posiedzenie otworzyli współprzewodniczący Komitetu tj. Lise Andreasen Høyer (Dania) oraz Béranger Guyonnet (Francja).

Sekretariat EDA przypomniał zgromadzonym o zakazie wymiany jakichkolwiek informacji, które mogłyby zostać uznane za złamanie przepisów antytrustowych – w szczególności wrażliwych danych handlowych, takich jak np. ceny, listy klientów, inwestycje.

Po przyjęciu porządku obrad, zgromadzeni przeszli do jego realizacji.

1) Aktualizacja informacji na temat prac grupy zadaniowej ds. WPR (CAP TF), grupy zadaniowej ds. handlu (TRADE TF), zagadnień którymi zajmuje się TEC i przygotowanie informacji do przekazania Komisji Europejskiej.
W oparciu o wstępnie sporządzony dokument i wcześniejsze uwagi członków Sekretariat EDA przedstawił stan prac nad zagadnieniami stanowiącymi priorytety w zakresie WPR, handlu i działań TEC. Ze względu na ograniczenia czasowe nie zaplanowano szczegółowej dyskusji na temat poszczególnych priorytetów. Uzgodniono, że sekretariat zorganizuje dedykowane spotkanie (online, pod koniec czerwca), podczas którego zostanie omówiony ten punkt porządku obrad. Zainteresowani członkowie mogą wziąć udział, a następnie zostanie to omówione na następnym posiedzeniu TEC. Zebrano i przedyskutowano pytania do Komisji Europejskiej.

2) Dyskusja z Komisją Europejską
Współprzewodniczący TEC, Béranger Guyonnet (Francja) powitał przedstawicieli Komisji Europejskiej, którzy dołączyli do spotkania. Reprezentujący Dyrekcję Generalną ds. Rolnictwa (DG AGRI), wydział G.3 – Produkty Zwierzęce – Zastępca Naczelnika Pan Carlos Martin Ovilo oraz Pan Krystian Kęciek (oficer ds. polityki, wydział mleczarstwa DG AGRI) przedstawili swojego nowego kolegę Tomislava Makara, który dołączył do wydziału mleczarstwa DG AGRI i będzie pracował (między innymi) nad rewizją programu „Mleko w szkole”.

Komisja dokonała krótkiego omówienia sytuacji rynkowej, zwracając uwagę na takie kwestie jak: susze i powodzie w UE, malejące koszty produkcji przy jednocześnie wysokich cenach żywności, wzrost dostaw mleka w UE o 0,6% w okresie styczeń – marzec 2023r. w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego, ceny mleka zbliżające się do poziomów z roku 2022 (najniższe na Litwie i Łotwie), ale wyższe niż w Nowej Zelandii i USA, wzrost unijnego eksportu.

Współprzewodniczący TEC, Lise Andreasen Høyer (Dania) i Béranger Guyonnet oraz przewodniczący CAP TF Koert Verkerk (Holandia) podsumowali punkty związane z polityką, które są obecnie przedmiotem dyskusji i zwrócili się do Komisji Europejskiej o krótki opis stanu spraw w odniesieniu do takich zagadnień jak: rewizja standardów marketingowych UE, rewizja polityki promocyjnej UE, rewizja programu szkolnego UE, dobrostan zwierząt oraz inicjatywa na rzecz zrównoważonych systemów żywnościowych.

Przedstawiciele Komisji Europejskiej przekazali krótką aktualizację. Przegląd polityki promocyjnej UE jest w dalszym ciągu blokowany na szczeblu gabinetu. Brak przewidywań, czy i kiedy problem zostanie rozwiązany. Przegląd standardów marketingowych oznacza jedynie niewielkie zmiany i dostosowanie do standardów międzynarodowych. Projekt wniosku legislacyjnego w sprawie programu „Mleko dla szkół” jest obecnie rozpatrywany przez Radę ds. Kontroli Regulacyjnej UE, a wniosek ma się pojawić pod koniec roku. Nacisk zostanie położony na wartość odżywczą, zrównoważony rozwój i zmniejszenie obciążeń administracyjnych. Jeśli chodzi o dobrostan zwierząt, nie ma jeszcze tekstu. DG Sante prowadzi tę sprawę. Komisja poinformowała, że Pan Gijs Schilthuis, który ma mieć wykład podczas zaplanowanej na kolejny dzień konferencji, będzie mógł powiedzieć więcej na temat zrównoważonych systemów żywnościowych.

Sekretarz Generalny EDA, Alexander Anton w toku dalszej dyskusji stwierdził, że Komisja nie chce podnosić cen interwencyjnych OMP i masła, zwłaszcza że na posiedzeniach Rady UE są kraje, które tego nie chcą np. Dania i Holandia.

3) Sytuacja rynkowa
Ze względu na ograniczenia czasowe nie było miejsca na prezentację EDA/ZMB na temat zmian sytuacji rynkowej. Współprzewodniczący TEC Béranger Guyonnet przekazał ogólne informacje i poprosił uczestników o aktualizację informacji przesłanych do EDA w ramach przeprowadzonej ankiety:

Austria: Inflacja nadal pozostaje ważnym tematem, chociaż jest stosunkowo niska w porównaniu z innymi krajami UE.

Belgia: Prace nad przepisami dotyczącymi fosforanów zostały odłożone, nadal toczy się debata na temat odstępstwa dla Belgii dotyczącego azotu, rolnicy mieli dobry rok 2022 i ponownie inwestują, ale w w stosunkowo małe projekty – np. w oszczędność energii.

Czechy: Ceny spadają i przewiduje się, że trend ten się utrzyma.

Dania: Ceny mleka spadają, a dostawy rosną. Inflacja pozostaje problemem, a zachowania konsumentów są niepewne. Sprawozdanie na temat ewentualnego podatku od emisji CO2 w rolnictwie przewidywane jest na wrzesień/październik 2023 roku.

Hiszpania: W kraju panuje silna susza, rolnicy są zdesperowani, a firmy nie wiedzą, co robić. Ceny są stabilne, a produkcja spadła.

Francja: Produkcja spada, podobnie jak ceny. Oczekuje się jednak, że pozostaną one stosunkowo wysokie. Dostępność wody pozostaje problemem. Oficjalnie suszy nie ma, ale rezerwy są ograniczone. Producenci żywności i sieci handlowe zaczęli kolejną rundę negocjacji cenowych, ale (póki co) sektor mleczarski nie bierze w nich udziału.

Irlandia: Istnieje presja na spadek cen, a perspektywy wskazują, że może ona wzrosnąć. Najlepszym scenariuszem byłaby stabilna produkcja. Odstępstwo od dyrektywy azotanowej pozostaje gorącym tematem politycznym i może zostać uchylone lub ograniczone. Irlandia
rozważa nowy organ regulacyjny dotyczący żywności.

Włochy: Dostawy spadły, ale wzrósł eksport (głównie handel wewnątrz UE).

Holandia: Holandia w dalszym ciągu boryka się z problemem pozostałości azotu. Środki mające na celu ich redukcję najprawdopodobniej dotkną podmioty działające w rolnictwie, w tym producentów mleka. Stosunkowo nowa polityczna partia prorolnicza zwyciężyła w holenderskich wyborach regionalnych (tym samym zasiadając w senacie). Jeszcze nie wiadomo, jaki będzie to miało wpływ na holenderską politykę rolną.

Polska: Ceny mleka surowego spadają, podczas gdy produkcja rośnie. Eksport w I kwartale 2023 r. spadł o 1% pod względem wartości. Rząd rozważa wprowadzenie „ustawy hiszpańskiej”.

Wielka Brytania: Inflacja i koszty produkcji spadły. Całkowity eksport produktów mlecznych z Wielkiej Brytanii w pierwszych dwóch miesiącach 2023 r. był o 9,8% niższy w porównaniu z poprzednim rokiem pod względem wolumenu, ale o 23,1% wyższy pod względem wartości.
Import produktów mleczarskich w tym samym okresie wzrósł ilościowo o 8,6%, a wartościowo o 51,1%.

4) Zakończenie spotkania
Ze względu na wyczerpanie porządku obrad, termin kolejnego posiedzenia wyznaczono na 7 września 2023r. Przewodniczący podziękowali uczestnikom za udział i zakończyli spotkanie.

Sporządził:
Robert Gasek, ZPPM

Warszawa, 26.05.2023r.

Załączniki:
Sytuacja rynkowa – prezentacja Komisji Europejskiej
Sytuacja rynkowa – prezentacja ZMB
Załącznik statystyczny