W dniu 13 grudnia 2018r. odbyło się kolejne, już 28. posiedzenie Rady Ekonomicznej Obserwatorium Rynku Mleka(MMO), w którym uczestniczyli eksperci z różnych ogniw mleczarskiego łańcucha dostaw: CEJA (młodzi farmerzy), COPA-COGECA (rolnicy i spółdzielnie), ECVC (rolnicy), EMB, (Europejska Rada Mleczarska), EDA (przemysł mleczarski), Eucolait (handel mleczarski), Eurocommerce (sieci handlowe). Prezentacje oraz informacje wymienione podczas spotkania wykazują, że:
W okresie styczeń – październik 2018r. dostawy mleka w UE zwiększyły się o 1,2%. W samym październiku skup mleka zmniejszył się o 0,4%,co spowodowane było spadkami głównie we Francji, Holandii, Włoszech i Niemczech. Wzrost o 110 000 ton (+20%) odnotowano w Irlandii oraz w Polsce (+26 000 ton). W okresie minionych 5-6 miesięcy zmalała zawartość tłuszczu i białka w mleku. Produkcja OMP jest o 1,5% niższa niż w roku ubiegłym. Produkcja masła wzrosła o 1,6%, a sera o 0,4%.
Średnia unijna cena mleka w skupie stale wzrastała w ostatnich 5 miesiącach, osiągając w październiku 35,8 c/kg. Jest to o 3,7% wyższa cena niż średnia z pięciu lat. Przewiduje się, że w nadchodzących miesiącach ceny pozostaną wysokie.
Jak dotąd, w roku 2018 ceny produktów białkowych rosły w imponującym tempie: +27% w przypadku serwatki w proszku oraz +16% w przypadku OMP. Ceny produktów tłuszczowych, również rosły, jednakże nieco wolniej (+2% zarówno w przypadku masła, jak i PMP). Ceny serów uległy, ogólnie niewielkim obniżkom (z wyjątkiem emmetala). W ostatnich miesiącach kurs wymiany dolara do euro zmienił się korzystnie. OMP pochodzące z EU było najbardziej konkurencyjne cenowo od sierpnia, co spowodowało wzrost eksportu do krajów trzecich. Ceny unijnego masła do pewnego stopnia zbliżyły się do cen amerykańskich, ale są nadal o wiele wyższe niż ceny masła z Nowej Zelandii – głównego światowego eksportera.
Z zapasów interwencyjnych wyprzedano około 277 000 ton OMP, co oznacza, że w magazynach znajduje się już nieco powyżej 100 000 ton.
Szacunkowa wielkość zapasów OMP znajdujących się u unijnych operatorów (produkcja + import – spożycie – eksport) jest na normalnym poziomie (ok. 100 000 ton), jak na rynek charakteryzujący się niską podażą świeżego produktu. Zapasy masła są nieco wyższe, co jest skutkiem spadku spożycia w miesiącach letnich (ze względu na wysokie temperatury i ceny), ale sytuację tę ocenia się jako normalną. Zapasy serów wzrastały od wiosny, gdyż przemysł preferował kombinację produkcyjną ser + serwatka zamiast masło + OMP.
Globalna podaż mleka nieustannie rośnie, ale w zrównoważonym tempie. Łączna światowa produkcja mleka w okresie styczeń –wrzesień 2018r. wzrosła o 1,3%, z czego EU jest odpowiedzialna za połowę tego wzrostu. Najszybszy rozwój produkcji odnotowywany jest w Ameryce Południowej. W minionych miesiącach, mimo prognoz mówiących o obniżce cen mleka, produkcja w Nowej Zelandii rozwija się bardzo dynamicznie – co oznacza, ze ten sezon produkcyjny będzie bardzo dobry.
Od lipca, łączny, globalny eksport jest większy niż 2017r. Popyt na sery utrzymuje się na stałym poziomie (z niezwykłym polem do dalszego wzrostu w Azji), ale konkurencja jest bardzo silna, zwłaszcza ze strony USA (zwiększona produkcja i zapasy). Globalny handel masłem rośnie w umiarkowanym tempie, przy jednoczesnym spadku eksportu z UE ze względu na niekonkurencyjne ceny (z wyłączeniem opakowań detalicznych). Ukraina staje się znaczącym eksporterem masła. Handel OMP rośnie, napędzany niskimi cenami na świecie (USA póki korzystają na tej sytuacji najbardziej, ale w ostatnich dwóch miesiącach UE zaczęła gwałtownie doganiać USA). Kanadyjski eksport OMP wzrósł wraz z wprowadzeniem klasy mleka 7. Unijny eksport serwatki rośnie raczej w stałym tempie. Po szybkim wzroście w 2017r., w bieżącym roku globalny eksport śmietanki wykazuje oznaki stabilizacji.
Finansowana ze środków UE promocja spożycia mleka w Portugalii przekłada się na wzrost konsumpcji. Jednakże spadek detalicznej sprzedaży mleka spożywczego w UE staje się problemem strukturalnym. Kwestia masła (wzrost wartości sprzedaży z powodu wysokich cen, pomimo spadku spożycia) nadal jest problemem, ale w ostatnich miesiącach mniej istotnym. Ogólnie, sery są produktem uzyskującym najlepsze wyniki na poziomie detalicznym.
Komisja zaprezentowała najnowszą prognozę średnioterminową, zgodnie z którą do 2030r. produkcja mleka w UE wzrośnie o 16milionów ton, na co wpływ będą miały zmieniające się czynniki środowiskowe i społeczne. UE ma również zajmować wiodącą pozycję w światowym eksporcie, jeżeli popyt z krajów afrykańskich i azjatyckich będzie się nadal rozwijał.
Komisja zaprezentowała uaktualnienie do informacji o trendach w spożyciu produktów mleczarskich. W ostatniej dekadzie portfolio produktów uległo zmianie, głównie dzięki pojawieniu się wysokotłuszczowych proszków. Napoje warzywne przejęły część udziałów rynkowych mleka, ale są to bardzo niewielkie ilości. Dla odmiany, sprzedaż detaliczna margaryn jest nieustannie o wiele niższa niż masła.
Uznaje się, że sytuacja rynkowa jest względnie zrównoważona poprzez zauważalny wzrost globalnej produkcji oraz satysfakcjonujący wzrost popytu. Ceny tłuszczu i białka zbliżają się do siebie.